Upoważnienie powinno określać organ właściwy do wydania rozporządzenia i zakres spraw przekazanych do uregulowania oraz wytyczne dotyczące treści aktu.   Wskazane rozporządzenie, wprowadza nowe obowiązki dotyczące rozliczenia zaliczek na podatek dochodowy (obliczenie zaliczki hipotetycznej oraz właściwej), jak również obowiązku zwrotu części zaliczki pobranej przez płatnika na rzecz podatnika. Obowiązki te stoją wprost w sprzeczności z warunkami ustawowymi obliczania zaliczek według zasad obowiązujących od dnia 1 stycznia 2022 r

Rozporządzenie z dnia 7 stycznia 2022 r., w sprawie przedłużenia terminów poboru i przekazania przez niektórych płatników zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych wzbudziła dużo zasadnych wątpliwości. W jaki sposób działa rozporządzenie? Jakie są ryzyka? Niestety całkiem spore. Rada na wstępie: rozporządzenia nie stosować.

Co zmienia rozporządzenie?

Zgodnie z §3 rozporządzenia, przedłużenie terminów, o których mowa w rozporządzeniu, ma zastosowanie do przychodów uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r. Biorąc pod uwagę powyższe, np. wynagrodzenie za grudzień 2021, wypłacone w styczniu 2022, objęte będzie wskazanym rozporządzeniem. Limitem jest kwota nieprzekraczająca 12 800 zł.

Rozporządzenie jak i model jego wprowadzenia jest niewątpliwie kontrowersyjnie. Faktycznie  wprowadza ono alternatywny model obliczania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych tj. zgodnie z zasadami obowiązującymi na dzień 31 grudnia 2021 r., oraz zgodnie z zasadami obowiązującymi w roku, w którym zaliczka jest pobierana. Biorąc pod uwagę istotne różnice w zakresie tych dwóch modeli, płatnik w celu prawidłowego wykonania swoich obowiązków ustawowych, będzie obowiązany przez cały okres 2022 r. obliczać zaliczki na dwa sposoby (faktyczny oraz hipotetyczny).

Przykład:

Zaliczka na podatek dochodowy dla pracownika wyniosła 1500 zł (zgodnie z zasadami obowiązującymi od 1 stycznia 2022 r.). Hipotetyczna zaliczka (zgodnie z zasadami obowiązującymi do dnia 31 grudnia 2021 r. wyniosła 900 zł. Przedłużeniu podlega kwota 600 zł.

Przedłużony termin pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, upływa w momencie uzyskania odpowiednio przychodów w miesiącu, w którym wystąpiła ujemna różnica między:

kwotą zaliczki obliczoną, zgodnie z brzmieniem przepisów obowiązującym w roku, w którym zaliczka jest pobierana, a

1. kwotą zaliczki na podatek dochodowy obliczoną zgodnie z przepisami ustawy, w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2021 r.,

– przy czym poboru nadwyżki zaliczki obliczonej zgodnie z ust. 1 dokonuje się do wysokości tej ujemnej różnicy.

Przykład:

Zaliczki na podatek dochodowy dla pracownika za miesiące styczeń-październik wyniosły 10 000 zł (1000 zł miesięcznie). Hipotetyczna zaliczka (zgodnie z zasadami obowiązującymi do dnia 31 grudnia 2021 r.) wyniosła 7200 zł. Skumulowana nadwyżka to 2800 zł.

W miesiącu październiku zaliczka wyniosła 500 zł (a hipotetyczna zaliczka zgodnie z zasadami z dnia 31 grudnia 2021 r. 1500 zł). Różnica wynosi 1000 zł. Różnica zostaje pobrana wraz z zaliczką właściwą (łącznie 1500 zł). Skumulowana nadwyżka do rozliczenia wynosi jeszcze 1800 zł.

Stosować czy nie?

W mojej ocenie rozporządzenie zawiera w sobie elementy wyłączające możliwość jego zastosowanie przez płatników. Zaznaczyć należy, że zgodnie z art. 50 Ordynacji Podatkowej (która jest podstawą rozporządzenia), Minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w drodze rozporządzenia, przedłużać terminy przewidziane w przepisach prawa podatkowego określając grupy podatników, którym przedłużono terminy, rodzaje czynności, których termin wykonania został przedłużony, oraz dzień upływu przedłużonego terminu. Zgodnie z art. 92 Konstytucji RP rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane w Konstytucji, na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania. Upoważnienie powinno określać organ właściwy do wydania rozporządzenia i zakres spraw przekazanych do uregulowania oraz wytyczne dotyczące treści aktu.

Zakres rozporządzenia jest niewątpliwie wąski (tj. obejmuje jedynie przedłużenie terminów przewidzianych w przepisach prawa podatkowego, określenie grupy podatników, rodzaje czynności podlegające przedłużeniu oraz dzień upływu nowych, przedłużonych terminów). Podsumowując żaden inny obowiązek nie może być regulowany rozporządzeniem na podstawie art. 50 OP.  

Wskazane rozporządzenie, wprowadza nowe obowiązki dotyczące rozliczenia zaliczek na podatek dochodowy (obliczenie zaliczki hipotetycznej oraz właściwej), jak również obowiązku zwrotu części zaliczki pobranej przez płatnika na rzecz podatnika. Obowiązki te stoją wprost w sprzeczności z warunkami ustawowymi obliczania zaliczek według zasad obowiązujących od dnia 1 stycznia 2022 r.

Zaznaczyć również należy, że rozporządzenie ma przedłużać terminy wpłaty zaliczek. Przedłużenie terminu nie oznacza, że Płatnik jest obowiązany do wykazania wskazanej zaliczki w terminie wskazanym w rozporządzeniu, a ma możliwość skorzystania z tej metody. Oznacza to, że niezastosowanie się do terminów wskazanych w rozporządzeniu (tj. kierowanie się terminami ustawowymi), nie powinno rodzić negatywnych konsekwencji po stronie płatnika ze względu na fakt, rozliczenia zaliczek w ustawowym terminie (czyli bez skorzystania z „dobrodziejstwa” dłuższego terminu).

Niewątpliwie Polski Ład już w pierwszych dniach wprowadza dużo, bardzo dużo zamętu.